Anayasa Mahkemesi, Adem ATEŞ tarafından bireysel başvuru yoluyla gelen konu hakkında; 23/11/2022 tarihli ve R.G. Tarih ve Sayı: 25/01/2023- 32084 numaralı kararında, başvurucunun savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkının ihlal edildiği sonucuna vararak bu durumun Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının ihlali olduğuna dair karar vermiştir.
Başvurunun konusu:
Başvuru müdafinin mesleki mazeret dilekçesinin kabul edilmemesi ve savunma için ek süre talebinin reddedilmesi nedeniyle savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
Anayasa Mahkemesinin Değerlendirmesi:
Somut olayda başvurucu ve müdafii yargılamanın ikinci celsesinde sunulan esas hakkındaki mütalaaya karşı savunma hazırlamak üzere süre talebinde bulunmuştur. Mahkemece talep kabul edilerek bir sonraki celseye kadar süre verilmiştir. Başvurucunun müdafii üçüncü celse öncesinde dava dosyasına mesleki mazeret bildirmiş ve oturuma katılmamıştır. Tutuklu olarak yargılanan başvurucu; müdafii ile görüşemediğini, savunmasını hazırlayamadığını, talep ettiği bilgi ve belgelerin kendisine gönderilmediğini beyan ederek ek süre talebinde bulunmuştur.
Mahkeme, kovuşturma evresinde dosyaya gelen bütün bilgi ve belgelerin sanığa (başvurucuya) okunmuş olması ve savunmasını hazırlamak üzere kendisine bir önceki celsede süre verilmesi nedeniyle başvurucunun ek süre talebinin ve müdafiinin mazeretinin ayrı ayrı reddine karar vermiştir. Mahkemenin ek süre talebinin reddi gerekçesinden dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin ceza infaz kurumunda bulunan başvurucuya gönderilmediği ancak duruşma sırasında okunduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan tutuklu olarak yargılanan ve ByLock Tespit ve Değerlendirme Tutanağı'nı anlamadığını ifade eden başvurucunun başta ByLock kullanımına ilişkin teknik veriler olmak üzere- dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere erişemediği ve celse arasında avukatı ile görüşemediği yönündeki beyanı göz önüne alındığında esas hakkındaki mütalaaya karşı savunmasını planlayıp yapabilme imkânından yararlandırılmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan başvurucunun gözaltına alındığı tarih ile savunma için ek süre talebi reddedilerek mahkûmiyetine karar verildiği tarih arasındaki süre 4 ay 15 gündür. Dolayısıyla söz konusu talebin makul sürede yargılanma hakkı açısından yargılamayı uzatacağı da söylenemez.
Yargılama bir bütün olarak değerlendirildiğinde -somut olayın özel koşullarında- başvurucunun savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan gerekçelerle Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
English